Ook al herken je ze niet altijd gelijk, je bent vandaag vast en zeker al een stijlfiguur tegengekomen. Wij gebruiken ze best vaak op ons digitale blog om onze lezers te verrassen, bij de les te houden of te laten lachen. Bijna iedereen gebruikt ze, dus de populariteit van stijlfiguren is niet slecht. Maar wat is nou de reden dat we niet zonder stijlfiguren kunnen leven?

Er staan vijf stijlfiguren in de intro van deze blog. Heb jij ze allemaal gespot? Grote kans dat je de meeste wel hebt herkend. We zijn allemaal aardig bekend met het bestaan van stijlfiguren en gebruiken ze regelmatig, maar zeg nou eens eerlijk: hoe vaak maak jij bewust gebruik van stijlfiguren?

Woordtrucjes

Je gebruikt stijlfiguren als woordtrucjes die je teksten levendig houden. Door dingen net iets anders dan ‘normaal’ te formuleren, verras je je lezers. Dat nodigt uit om verder te lezen!

We zetten de bekendste stijlfiguren even voor je op een rijtje:

• Een pleonasme is een woordgroep van een hoofdwoord en extra woorden die een vanzelfsprekende eigenschap van het hoofdwoord benadrukken. Iets dat áltijd zo is en je dus niet nog extra hoeft te zeggen. Een bekend voorbeeld hiervan is ‘witte sneeuw’.
• Als je meerdere woorden met dezelfde betekenis achter elkaar zet, hebben we het over een tautologie. In principe is ééntje voldoende, maar om extra nadruk op het onderwerp te leggen, zeg of schrijf je er gewoon lekker meer. Denk bijvoorbeeld aan ‘enkel en alleen’.
• Overdrijven doen we allemaal graag. Als je dit in je teksten doet, heet het een hyperbool. Ook met hyperbolen leg je ergens extra nadruk op. Je kent vast wel de uitdrukking ‘je doodlachen’. Nou, dat is bijvoorbeeld een hyperbool!

Naast pleonasmen, tautologieën en hyperbolen, heb je vast ook al wel eens gehoord van het volgende stijlfiguur: de enumeratie. Zo niet, dan misschien wel als we je vertellen dat deze beter bekend staat als de opsomming. Lees maar even terug als je een voorbeeld wil zien 😉.

• Wanneer je iets niet direct zegt, maar er een vergelijkbaar voorbeeld voor gebruikt, noemen we dat beeldspraak. Dit geeft je – je zou het niet verwachten – gelijk een beeld bij een tekst. Als je ‘een hondje’ leest, dan zie je waarschijnlijk een minder duidelijk plaatje voor je dan wanneer je ‘een hondje zo lang als een hotdog’ ziet staan.
• De contaminatie geeft ons als taalliefhebbers aardig wat jeuk. Dit is namelijk een onjuiste combinatie van twee woorden die op elkaar lijken. Ze kunnen om die reden ook nog wel eens onbewust in je tekst belanden. Dit stijlfiguur wil je echter het liefst vermijden in je tekst, want ‘optelefoneren’ en ‘nachecken’ is namelijk gewoon fout.
• Het volgende stijlfiguur mag er ook best zijn: understatements. Je gebruikt understatements om iets bewust zwakker uit te drukken dan het in werkelijkheid is. Dit doe je meestal om de lachers op je hand te krijgen (dat is dan weer geen stijlfiguur maar een gezegde). Een voorbeeld van een understatement is ‘de CEO van Microsoft verdient een leuk salarisje’.
• Wij worden vooral warm van alliteraties. Je gebruikt dan dezelfde beginletter bij meerdere woorden achter elkaar. Dit wordt ook wel beginrijm, stafrijm of letterrijm genoemd. Eerder schreven we al over het nut van alliteraties voor bedrijven. Zowel in slogans als in merknamen maken bedrijven dankbaar gebruik van dit stijlfiguur. Wat dacht je bijvoorbeeld van Heerlijk, helder, Heineken of Bakker Bart? Door de herhaling blijft de boodschap veel langer hangen.

Behoefte aan wat steunende assistentie?

Naast het hierboven genoemde lijstje, bestaan er nog tientallen stijlfiguren. We kunnen ons voorstellen dat je hier wel wat hulp bij kunt gebruiken. Wij zijn op de hoogte van alle taalregels en helpen je graag!

Ps. de stijlfiguren in de intro zijn: tautologie, pleonasme, enumeratie, understatement en hyperbool 😉