Linkse politici staan voor meer overheidsbemoeienis, rechtse juist voor minder. Dat verschil kennen we. Onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam vonden begin dit jaar nóg een belangrijk verschil: politici van linkse partijen gebruiken moeilijkere politieke taal dan hun collega’s uit rechtse partijen.

Politieke taal. Een wonderlijke mengelmoes van beeldspraak (de bonnetjesaffaire), formaliteiten (geachte voorzitter) en Haags jargon (“en gaat over tot de orde van de dag”). Deze combinatie levert voor veel mensen onbegrijpelijke taal op.

Maar terwijl sommige politici in ingewikkelde lange zinnen met moeilijke woorden praten, zijn er natuurlijk ook politici die juist helder en toegankelijk communiceren. Onderzoekers van de UvA onderzochten hoe dit verschil wordt veroorzaakt.

Links is meer complex

Politieke ideologie (links of -rechts) verklaart dit onderscheid in taalgebruik. Dat blijkt uit analyses van ruim 380.000 speeches van politici uit verschillende Europese landen. De linkse politici blijken complexere taal te gebruiken dan rechtse politici. Zo bleek de links-conservatieve Britse premier Gordon Brown veel complexere speeches te houden dan zijn rechtse opvolger David Cameron. PVV’er Geert Wilders (rechts) gebruikt weinig complexe taal, net als de Amerikaanse president Donald Trump.

Fun fact: van die laatste wordt zelfs wel eens gezegd dat hij het taalniveau van een 10-jarige heeft. Bekijk dit filmpje maar eens:

Waar komt dat verschil in complexe taal vandaan?

Waar dat verschil in taalgebruik vandaan komt? Daar zijn de wetenschappers het nog niet over eens. Een mogelijke verklaring is dat politici hun taalgebruik afstemmen op de voorkeuren van hun kiezers. Korte en gemakkelijke zinnen zouden cultureel-rechtse stemmers meer aanspreken, omdat zij meer behoefte hebben aan helderheid en duidelijke statements. Linkse stemmers zijn vaak toleranter tegenover standpunten waarin onderwerpen van meerdere kanten belicht en gewogen worden. Daar horen samengestelde zinnen met meerder bijzinnen bij: complexere taal.

Maar het kan ook zijn dat politici vanuit strategische overwegingen simpelere of moeilijkere taal gebruiken. Zo kunnen ze kiezers en hun persoonlijkheid aanspreken.

Links of rechts: op het gebied van heldere taal is er zeker nog het een en ander te winnen. in de politiek. Herinner je je deze speech van (RECHTSE!) Thierry Baudet over de Uil van Minerva nog? “Want op deze dag, nu we in deze crisis verkeren, deze schemer, deze zonsondergang, op deze dag is de uil van Minerva dan toch opgestegen.” Weet jij wat hij bedoelt? Nee? Ik ook niet. En alle andere politici eigenlijk ook niet.

Meer weten over taal?

Neem contact met ons op! Of schrijf je in voor onze nieuwsbrief met elke week praktische tips en inspiratie in je mailbox.