Als ik je tekst voor jou schrijf, dan ligt het auteursrecht daarvan meestal bij mij. Of beter gezegd, bij Letterdesk. Hierover kunnen we afspraken maken, zodat jij als klant het auteursrecht in handen krijgt. Je mag de tekst dan vrijer gebruiken. Maar hoe zit dat eigenlijk als een chat-AI jouw teksten schrijft? Waar moet je rekening mee houden als het gaat om AI en auteursrecht?

[Dit blog is geschreven in augustus 2023. Voor dit overzichtsartikel werkten we samen met de juridische experts van Waterdicht.]

Hoe AI het auteursrecht uitdaagt

AI kan teksten creëren, van simpele tweets tot uitgebreide romans. En het concept van auteursrecht is simpel: als je iets creëert, bezit je de rechten daarop. Maar wat gebeurt er als een machine iets creëert? Wie bezit dan de rechten? Deze vraag is de afgelopen maanden steeds relevanter geworden.

Wanneer komt een AI-tekst in aanmerking voor auteursrecht?

Als een AI compleet zelfstandig originele content genereert, wie heeft dan het auteursrecht? In de meeste landen zijn hier nog geen heldere wetten over opgesteld. Je hoort wel vaker geluiden dat dergelijke output niet onder auteursrechtelijke bescherming zou vallen, omdat ze door een niet-menselijke entiteit zijn gemaakt.

Voor het auteursrecht moet een tekst uniek zijn ‘met een zekere mate van menselijke creativiteit’. Er moet een persoonlijk stempel van de maker te zien zijn. Als je een idee in ChatGPT stopt, worden er geen menselijke creatieve keuzes meer gemaakt. De robot gaat aan de slag met de input. Directe ChatGPT-output zal dus niet snel onder auteursrecht vallen.

Maar hoe zit dat dan als je een tekst genereert en er daarna mee aan de slag gaat? Bijvoorbeeld om het beter aan te laten sluiten op je eigen tone of voice? Dan zijn het wel weer jouw creatieve keuzes, niet die van een tool. Het is al met al een complexe kwestie waar de juridische wereld nog steeds over debatteert.

AI en auteursrecht in de praktijk

Als dit blog door een AI geschreven zou zijn, wie bezit dan de rechten op deze tekst? Dezelfde vraag geldt voor journalistieke AI-systemen. Is het de ontwikkelaar van de AI, of de gebruiker van het systeem? Of wordt er zoveel ‘gebaseerd’ op bestaande data dat er originele auteursrechten in het geding komen?

Charlotte’s Law schrijft al: op een afbeelding heb je makkelijker auteursrecht dan op een tekst. Simpelweg omdat een tekst al heel vaak te makkelijk, kort of algemeen is. En als je een prompt ingeeft, zou je dat kunnen vergelijken met ‘het idee voor een tekst hebben’. Op een idee rust ook geen auteursrecht.

Wat betekent dit voor schrijvers en ondernemers?

Voor schrijvers en ondernemers betekent dit dat we goed moeten opletten. Als we AI-tools gebruiken om content te genereren en die content verder verwerken, ligt het auteursrecht van die content over het algemeen bij ons. We ‘programmeren’ de AI, door de input die we leveren en geven aan hoe de content eruit moet komen te zien. Op dit moment zien de meeste rechtssystemen ons dan ook als de rechtmatige eigenaar van de output van de AI.

Maar… natuurlijk is er een maar. Want hoe bewijs je dat iemand jouw auteursrecht heeft geschonden?

Bewijslast

Als je teksten door AI laat genereren, combineert de tool vaak informatie uit verschillende bronnen en herschrijft dit op een unieke manier. Als iemand die tekst daarna als eigen werk uitgeeft, is het bijna onmogelijk om vast te stellen of diegene creatieve keuzes heeft gemaakt bij de instructies of nabewerking. En dan ga je ervanuit dat iemand ook nog eens laat wéten dat ze de tekst met hulp van een AI hebben gemaakt.

Dat maakt bewijzen ook zo lastig: het auteursrecht gaat er tot nu toe vanuit dat de creativiteit die nodig is om auteursrecht te mogen claimen, wel blijkt uit het werk zelf. Maar bij robotteksten is het juist heel lastig vaststellen of de creativiteit die in het werk zit, ook echt van menselijke hand komt. En dat maakt auteursrecht nog een lastiger onderwerp.

In hun Sharing and publication-beleid zegt ChatGPT zelf dat je vermeldt dat je de tekst hebt gemaakt met hulp van AI. Zij zeggen dat je je tekst mag publiceren onder de voorwaarden:

• • • Dat je het onder je eigen naam of bedrijfsnaam publiceert
    • Dat je de rol van AI bij het formuleren van de content duidelijk en begrijpelijk uitlegt.

Om je te helpen, geven ze zelfs een template mee om te volgen:

De auteur heeft deze tekst gedeeltelijk gegenereerd met GPT-3, het grootschalige taalgeneratiemodel van OpenAI. Na het genereren van de concepttaal heeft de auteur de taal bekeken, bewerkt en herzien naar eigen inzicht en neemt de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor de inhoud van deze publicatie.

Dit zegt verder niet veel over auteursrecht, trouwens. Maar het is wel goed om te weten.

Hoe zit het als je auteursrechtelijk beschermd materiaal in ChatGPT stopt?

Je voelt het vast al aankomen: dat mag natuurlijk niet. Het materiaal is nou eenmaal beschermd. Als het in de tool gestopt wordt en ergens anders zonder credits of bron maar herleidbaar tevoorschijn komt, is dat schending van het auteursrecht van de maker.

Wees je hiervan bewust en wees voorzichtig met wat je als input gebruikt, zodat je daar niet het auteursrecht schendt! Jij bent daar namelijk zelf verantwoordelijk voor, zegt ChatGPT in hun gebruikersvoorwaarden.

De toekomst van AI en auteursrecht

De relatie tussen AI en auteursrecht is complex en dynamisch, en zal de komende jaren waarschijnlijk nog vaak veranderen. Wetgevers en rechters zullen hier de komende jaren antwoorden op moeten vinden. En het is belangrijk als schrijver én als ondernemer om hier alert op te blijven.

Jouw auteursrecht geschonden door OpenAI? Volg deze stappen

Heb jij het idee dat jouw intellectuele eigendomsrechten zijn geschonden? Neem dan contact op met OpenAI. Volgens hun eigen gebruikersvoorwaarden kunnen zij de content verwijderen of uitschakelen en accounts van herhaalovertreders opschorten.

Hoe maak je een melding?

Vul het formulier op hun site in of stuur een bericht naar:

OpenAI, L.L.C.
3180 18th St
San Francisco, CA 94110
Attn: General Counsel / Copyright Agent

Zet in je melding ten minste:

• • • Een beschrijving van het auteursrechtelijk beschermde werk waarop inbreuk is gemaakt;
    • Een beschrijving van waar het materiaal dat inbreuk maakt, zich bevindt op de site;
    • Je adres, telefoonnummer en e-mailadres;
    • Een verklaring dat je te goeder trouw van mening bent dat het betwiste gebruik niet is geautoriseerd door de auteursrechthebbende, diens agent of de wet;
    • Een handtekening van degene die optreedt namens de eigenaar van het auteursrechtelijke belang;
    • Een verklaring, op straffe van meineed, dat de bovenstaande informatie juist is en dat je de eigenaar van het auteursrecht bent of bevoegd bent om namens diegene op te treden.

Meer weten over AI en copywriting?

Schrijf je in voor een van onze cursussen of workshops, of neem contact op met Els!