Dagelijks kom je ze tegen in het nieuws of op het werk bijvoorbeeld. Ik heb het over eufemismen: een stijlfiguur, net als een enumeratie, tegenstelling en beeldspraak. Een eufemisme is een woord of een formulering met een verzachtend, verhullend of verbloemend karakter. Waarom kom je dit stijlfiguur tegen in teksten? En hoe gebruik je ‘m het beste? Ik leg het je uit!

Bekende voorbeelden van eufemismen

Vaak gaat een eufemisme over iets waar een taboe op rust, iets waar we niet graag over spreken. Daarom gebruiken we andere, minder confronterende bewoordingen om het geheel te verzachten. Onderstaande eufemismen heb je vast en zeker een keer voorbij zien komen:

• Werkeloos wordt werkzoekend
• Daklozen wordt mensen zonder vaste verblijfplaats
• Prijsverhoging wordt prijsaanpassing
• Vertraging wordt extra reistijd
• Personeel ontslaan wordt personeelsbestand afslanken
• Doodgaan wordt heengaan
• Zelfmoord wordt zelfdoding/suïcide
• Grote fouten gemaakt wordt onzorgvuldig gehandeld

Ook eufemismen zijn in ontwikkeling

In een eerdere blog legde ik uit waarom onze taal verandert. Een korte samenvatting: met alle invloeden van buitenaf creëert onze taal telkens weer iets nieuws. Zo ook met een eufemisme: het kan namelijk voorkomen dat woorden eerst neutraal voelden, maar door de tijd heen een negatieve lading hebben gekregen. Dan gaan we op zoek naar een minder beladen woord en zo ontstaan er eufemismen op eufemismen. Kijk zelf maar:

Meid – werkster – hulp in de huishouding – interieurverzorgster

Gekkenhuis – krankzinnigengesticht – psychiatrische inrichting

Gastarbeider – immigrant – allochtoon – inwoner met een migratieachtergrond

Hulp nodig?

Heb je in jouw werk veel te maken met taboes? Of woorden waarvan je denkt die vast wat positiever kunnen worden opgeschreven? Dan ga je al gauw op zoek naar een eufemisme. Maar let op: eufemismen zijn niet altijd een goed idee! Het is in sommige gevallen zelfs beter om het taboe en de lading te doorbreken dan erin mee te gaan en om woorden heen te dansen. Je wilt natuurlijk niet dat door mensen zich door jouw taalgebruik uitgesloten of gekwetst voelen.

Wil je ook schrijven voor iedereen? Daar helpen we je graag bij! Stuur ons een berichtje.