‘Groter als’ is niet meer fout.  Tenminste, dat was wat verschillende kranten en nieuwssites deze week kopten. Maar taalpuristen mogen opgelucht adem halen, want de media hadden het niet helemaal bij het rechte eind. Maar wat als het wél zo was?  Is dat dan taalverloedering? Of juist taalontwikkeling? Wij zijn er nog niet helemaal uit.

Is ‘groter als’ nu wel of niet fout? Daar bestond afgelopen week nogal wat onenigheid over. De aanleiding? In de nieuwste versie van de ANS (Algemene Nederlandse Spraakkunst, een enorm grammaticanaslagwerk) stond een passage over ‘groter als’, die nogal wat stof deed opwaaien.

Media in Nederland en België waren er druk mee. ‘Groter als’ is niet langer fout, meldden verschillende nieuwssites. Volgens de ANS zou deze schrijfwijze tegenwoordig ook best mogen. Net zoals dubbele negaties (ik heb nooit niks gestolen) en ‘hun zeggen’.

Onze eerste reactie: Waaaaat? We bestempelen onszelf niet echt als taalnazi’s, maar een ‘groter als’ gaat wel heel ver, toch?

Gelukkig viel het allemaal wel mee. De ANS kán helemaal geen grammaticaregels veranderen. Niks aan de hand dus. Het is de Nederlandse Taalunie die de taalregels opstelt. De ANS observeert enkel dat ‘groter als’ steeds vaker voorkomt in informele taal.

Zo simpel stellen ze dat overigens niet. Dit is wat er letterlijk in de herziene versie van de ANS staat:

“Om de ongelijkheid van twee elementen aan te duiden na de vergrotende trap van een adjectief of bijwoord of na de woorden ander en anders, alsmede in de betekenis ‘behalve’ na ontkennende woorden als niemand, niets, worden de voegwoorden dan en als gebruikt.

Het voegwoord als is in deze functie niet voor alle taalgebruikers aanvaardbaar. Voor velen is dan zelfs een sjibbolet voor correct Nederlands. Wie moeilijkheden op dit gebied wil vermijden, kan zich daarom beter van het gebruik van ongelijkheid-aanduidend als – waar op zichzelf beschouwd geen enkel bezwaar tegen bestaat – onthouden.”

Nu mogen ze vast heel veel weten over grammaticaregels daar bij de ANS, maar van helder schrijven hebben ze geloof ik nog nooit gehoord.

Taalontwikkeling of taalverloedering?

We mogen dus opgelucht ademhalen. ‘Groter als’ is nog steeds fout. Net zoals ‘hun denken’. Gelukkig. Maar is het echt zo erg als taal af en toe verandert? Er wordt al jarenlang gediscussieerd over het aanpassen van de grammaticaregels, zeker als het gaat om regels die niet of nauwelijks meer worden nageleefd. Zo pleiten taaldeskundigen ervoor om bijvoorbeeld woorden als ‘overnieuw’, ‘museums’, ‘uitprinten’ en ‘als zijnde’ toch te bestempelen als grammaticaal juist. Gewoon omdat bijna iedereen die woorden toch gebruikt, ook al zijn ze misschien fout.

En waarom ook niet? Taal leeft immers. Wat dacht je van ‘Hebban olla vogala nestas hagunnan’? Lang werd gedacht dat deze zin uit 1100 de allereerste Nederlandse zin was. Als ik je vertel dat er staat ‘Hebben alle vogels nestjes begonnen’ dan haal je dat er misschien wel uit, maar écht Nederlands zoals we dat nu kennen is het natuurlijk niet. Dat is dus taalontwikkeling.

Logisch, denk je misschien. Want we leven bijna duizend jaar later. Maar dan is het toch ook niet zo gek dat onze taal nu ook blijft veranderen? We kennen allemaal mensen die nog steeds ‘produkt’ en ‘aktie’ schrijven, toch? Die regels zijn ook ooit aangepast. En daar zijn we bijna allemaal wel aan gewend geraakt.

Tegenwoordig zie je ook heel goed dat taal leeft, doordat we steeds meer uitdrukkingen en woorden uit het Engels gebruiken. Zo’n vijftig jaar geleden had niemand het nog over smartphones of tablets, maar nu is het de normaalste zaak van de wereld. En wat dacht je van anderhalvemetersamenleving? Tijden veranderen en taal dus ook.

Levende taal

Terug naar de ‘groter als-kwestie’. Wij zijn blij dat deze verandering nog even is uitgesteld, want we we zijn stiekem nog wel gehecht aan ‘groter dan’. En ‘wij hebben’ in plaats van ‘hun hebben’. Maar boven alles zijn wij groot voorstander van de levende taal, met grammaticaregels die passen bij de manier waarop mensen taal gebruiken. En als taalontwikkeling betekent dat we af en toe onze sinterklaasliedjes moeten aanpassen of afscheid moeten nemen van geliefde grammaticaregels, dan is dat maar zo.

Meer taalnieuws?

Wil je elke week schrijftips en taalweetjes in je inbox? Zodat jij de beste teksten schrijft die je kunt?