Ken je dat? Iemand anders leest je tekst na en merkt op dat je dat éne woordje wel erg vaak gebruikt. Die van mij is ‘eigenlijk’. Wat is jouw stopwoordje? Namelijk? Dus? Kortom? Allemaal woorden die eigenlijk (grapje) overbodig zijn. Overbodige woorden maken een tekst lastig te lezen. En hoe lastiger te lezen, hoe meer mensen afhaken. Daarom laten we je hier tien woorden zien die je altijd kunt schrappen. 

Hoe moet het dan wel?

Schrijven is schrappen. Ik weet het, dat is moeilijk. Kijk toch nog maar eens kritisch naar je tekst en gooi alle ballast overboord. Kill your darlings. Je komt er snel achter dat een goede tekst eigenlijk helemaal niet zo veel woorden nodig heeft. De kortste Nederlandse zin telt zelfs maar drie letters: ‘U at.’

Deze woorden kun je altijd schrappen

Dus: schrappen maar, die overbodige woorden! Het weglaten van deze tien woorden maakt je verhaal beter:

Signaalwoorden: dus, kortom, terwijl, uiteindelijk

Schrijvers hebben de neiging om de lezer te veel aan de hand te nemen en deze met signaalwoorden door een tekst te leiden. Niet nodig!

Dus niet: Terwijl we naar buiten liepen, ging de telefoon.
Maar: We lopen naar buiten. De telefoon gaat.

Heel

‘Heel’ zegt iets over het woord dat daar achter komt. Wat maakt een ‘hele mooie bloem’ mooier dan ‘een mooie bloem’? Je kunt beter ‘heel’ schrappen en uitleggen waarom die bloem zo mooi is.

Tot slot, uiteindelijk, tot besluit

Als je je tekst goed hebt opgebouwd, dan snapt de lezer echt wel dat de tekst is afgelopen. Dat hoef je niet extra te benoemen.

Hulpwerkwoorden: kunnen, zijn, worden, zullen, moeten

Zakelijke teksten staan vol met hulpwerkwoorden, die niets toevoegen aan een zin. Schrappen maar!

Dus niet: Om u beter van dienst te kunnen zijn, willen we u vragen een enquête in te vullen.
Maar: Om u beter van dienst te zijn, vragen we u een enquête in te vullen.

Er

Als ‘er’ niet vooraan in een zin staat of de enige plaatsverwijzing is, is het woord overbodig.

Dus niet: In dit artikel wordt er verteld over overbodige woorden.
Maar: In dit artikel wordt verteld over overbodige woorden.*
* Nog beter is het om ook het hulpwerkwoord weg te laten: Dit artikel gaat over overbodige woorden.

Eigenlijk/gewoon

Daar is ‘ie dan: mijn eigen woordverslaving. ‘Eigenlijk’ is een stopwoordje dat niets betekent, net als ‘gewoon’. Het zwakt je verhaal alleen maar af.

Namelijk

‘Namelijk’ legt ergens nadruk op. Meestal kun je het woord schrappen, het voegt namelijk (ook hier: grapje) niets toe.

Lijdende vorm

De lijdende of passieve vorm (wordt/worden + voltooid deelwoord) is funest voor een lekker lezende tekst. Het haalt de vaart uit je verhaal en een actieve tekst leest fijner. Ook handig: je gebruikt minder woorden als je actief schrijft.

Dus niet: Het voorstel werd afgekeurd door de directeur.
Maar: De directeur keurde het voorstel af.

Vaak/ meestal/ wel eens/ regelmatig

Met deze woorden maak je een tekst minder sterk. Je dekt jezelf in door iets te beweren en tegelijkertijd erbij te vermelden dat dit niet altijd het geval hoeft te zijn. Durf stelling te nemen en schrap deze woorden!

Dus niet: Mensen houden meestal niet van schreeuwende kinderen.
Maar: Mensen houden niet van schreeuwende kinderen.

Verschillende

Nog zo’n lekker vulwoord. ‘We hebben drie verschillende opties’. Het zou raar zijn als die opties níet van elkaar verschillen.

Mag je ze dan écht helemaal nooit meer gebruiken?

Soms is het juist wel lekker om een beetje met taal te spelen en verschillende overbodige woorden in een stukje tekst te plaatsen. Maar altijd mét mate en altijd bewust. Niet gewoon zomaar, omdat je het altijd doet.*

* Kun je alle overbodige woorden uit deze laatste alinea schrappen? Wat houd je nog over?

Meer schrijftips?